„Kiedy kto kocha swój kraj, to nie tylko o tem myśli,
aby z niego ciągnąć zyski, ale i o tem, jak go podnieść”.
(Dezydery Chłapowski)




Dezydery Chłapowski herbu Dryja urodził się 23 maja 1788 roku w Turwi. W historii zapisał się jako generał, wybitny oficer armii Napoleona, dowódca w Powstaniu Listopadowym, działacz gospodarczy, doskonały rolnik oraz prekursor pracy organicznej. Przyszły generał wywodził się ze średniozamożnej szlachty. Jego ojcem był starosta kościański Józef Chłapowski, a matką Urszula z domu Moszczeńska. W wieku 14 lat rozpoczął karierę wojskową, kształcąc się w wojskowych uczelniach i pełniąc obowiązki adiutanta generała Jana Henryka Dąbrowskiego i oficera Ordynansowego Napoleona. U boku Napoleona przeszedł kampanie hiszpańską i austriacką. Służbę wojskową zakończył 19 czerwca 1813 roku, prosząc o dymisję. Decyzja była spowodowana rozgoryczeniem Chłapowskiego wobec postawy Napoleona względem Polski oraz trudami przebytych kampanii. Po zakończeniu kariery wojskowej osiadł w rodzimej Turwi, którą odkupił od zadłużonego ojca utracjusza. Uporządkował majątek i rozpoczął wprowadzanie nowoczesnej gospodarki, wykorzystując wiedzę i doświadczenie zdobyte podczas pobytów w Anglii. Dzięki podjętym nowatorskim rozwiązaniom rolniczym w ciągu 15 lat spłacił długi a majątek w Turwi stał się jednym z najlepszych gospodarstw w Wielkim Księstwie Poznańskim.

Chłapowski między innymi wprowadził płodozmian zamiast trójpolówki, używał żelaznego pługa i siał wzbogacającą glebę koniczynę. Część swoich gruntów przeznaczył do parcelacji między chłopów, był współzałożycielem i działaczem Ziemstwa Kredytowego oraz Towarzystwa Ubezpieczeń od Ognia.
W momencie wybuchu Powstania Listopadowego ponownie przywdział mundur i przekroczył granicę, zgłaszając się do polskiego wojska powstańczego. Brał udział w bitwie pod Grochowem, otrzymał dowództwo brygady, uczestniczył w wyprawie na Litwę, awansował do stopnia generała dywizji. W trakcie powstania opracował śmiały i interesujący plan ofensywny, jednak nie został on zaaprobowany przez zwierzchników. Udział w powstaniu zakończył się dla Chłapowskiego, jako poddanego pruskiego, rocznym pobytem w więzieniu. Udało mu się uniknąć konfiskaty majątku, którą zamieniono na wysoką grzywnę. Karę odbył w Twierdzy Szczecińskiej gdzie napisał podręcznik „O rolnictwie”. To i inne dzieła poświęcone modernizacji rolnictwa były jednymi z najlepszych podręczników rolniczych tamtych czasów.
Po wyjściu na wolność wrócił do rodzinnej Turwi, związał się politycznie z Karolem Marcinkowskim, współpracował z „Przewodnikiem Rolniczo – Przemysłowym”, do którego pisał artykuły o tematyce rolniczej. Planował założyć Akademię Rolniczą, do czego krokiem było kształcenie licznych praktykantów w turewskim majątku. Opierając się germanizacji, wspierał liczne gospodarstwa i ekonomiczne przedsięwzięcia. Był posłem do sejmu krajowego, organizował oddziały powstańcze podczas Powstania Wielkopolskiego. Dokonania Dezyderego Chłapowskiego sprawiły, że był osobą powszechnie poważaną.
Wizjoner, promotor nowych metod gospodarowania na roli oraz budowniczy świadomości narodowej Polaków w czasach niewoli. Zmarł w wieku 91 lat 27 marca 1879 roku w Turwi. Został pochowany na cmentarzu parafialnym w Rąbiniu.